آزادی به مثابه معنا

چکیده آزادی مفهومی بلند، پرآوازه، دیریاب و درعین حال گمگشته تاریخ مبارزات و مجاهدت های وسیع و دامنه دار بشری است. اما این مفهوم گرانسنگ و غیرقابل مقایسه با سایر ارزش های همطراز، مشکل معنایی و مفهومی داشته، و میان سرشت و طبیعت آزادی با محدوده و قلمرو آن، نوسان ذهنی و عینی یا نظری و عملی یافته است. آزادی گاهی به صورت نفس الامر تعریف مثبت و منفی شده، و گاهی در تقابل با استبداد، دموکراسی، حقیقت و واقعیت معنایابی گردیده، و گاهی نیز مستوی ماهیت آدمی معرفی می شود. افزون بر بررسی شکلی و ماهوی مضامین فوق الاشاره، فرض مقاله این است که مفهوم آزادی به موازات گذر از سنت به مدرنیته، پیچیدگی و درهم تنیدگی خاصی یافته، و رمز آن نیز درگرو کثرت تولیدات، ارتباطات و وقوف به مطالبات سیاسی ـ اجتماعی ازیک سو، و از سوی دیگر مرهون تسری و توسعه آزادی از معنای اولیه رهایی از درون و زدودن رذائل، به آزادی از موانع رسمی و غیررسمی سازمان یافته بیرونی است.